Iedereen die niet onder een steen heeft geleefd de afgelopen decennia weet het. Sinds de tweede helft van de vorige eeuw is er een gestage opkomst van wat nooit helemaal weg is geweest.
Verbrand, verdronken, verbannen en toch nog steeds springlevend: heksen en hekserij.
De heks is weer terug
De heks en de hekserij is terug en het worden er telkens meer! Geen wonder want hekserij is een intrigerende westerse weg naar zingeving.
Er wordt gedanst bij volle maan. Er worden natuurgoden aangeroepen. Er wordt aan magie gedaan. Tarotkaarten worden geschud en uitgelegd. De heks is terug van nooit weggeweest. Heks was ooit een beschuldiging maar is nu een geuzennaam geworden. Hekserij staat vandaag voor kracht in eigen kunnen en een zelfbewust religieus denken dat sterk gericht is op de natuur. Hekserij is zo een moderne vorm van zingeving geworden.
Tijdens de middeleeuwen en ook nog een flinke poos daarna was “heks” in de westerse wereld een titel die je liever niet kreeg. Je was dan duivelaanbidder en iemand die baby’s dood geboren liet worden. Iemand die ziektes, plagen, misoogsten en meer leed veroorzaakte. Was je bekend als heks, dan was het wachten tot je werd opgepakt, verhoord, gemarteld en terechtgesteld. Of deze boosaardige heksen echt bestonden? De heks tijdens de middeleeuwen is vooral een verzinsel ontsproten uit vrouwenhaat. Hekserij was vooral een beschuldiging om gemakkelijk van vrouwen af te komen die een eigen mening hadden en teveel invloed kregen.
Hoe anders is dat nu. Tijdens de jaren vijftig van de vorige eeuw worden in Engeland de laatste wetten tegen de hekserij afgeschaft. Vanaf dat moment duiken er in de media personen op die claimen heks te zijn. De Engelsman Gerald Gardner (13 juni 1884 – 12 februari 1964) claimt in een radio interview heks te zijn. Hij is volgens eigen zeggen ingewijd in een traditie die sinds de heksenvervolging in het diepste geheim heeft overleefd. Hij “beweert”, want er is echter geen direct bewijs dat deze geheime traditie van hekserij echt heeft bestaan. Wel zijn er door de tijd heen altijd mensen geweest die er “heidense” ideeën op na hielden. Niet iedereen zal gekerstend zijn geweest. Maar of er werkelijk in georganiseerd verband hekserij, heksen en covens hebben bestaan zoals Gerald Gardner beweert? We zullen het nooit helemaal zeker weten.
De gedachte aan een geheime overlevering van heksen en hekserij geeft het verhaal van Gardner natuurlijk wel een zweem van romantiek die bij veel mensen interesse wekt. Een romantiek die ook enorm bijdraagt aan het populariseren van de moderne hekserij. Gerald Gardner is de stamvader van de Wicca een stroming in de moderne hekserij. Of zijn historische claims nu wel of niet kloppen; Gerald Gardner grijpt in ieder geval terug op oude (heidense) gebruiken en herinterpreteert deze voor een nieuwe tijd. Hekserij is op deze manier een herinterpretatie van oorspronkelijke spiritualiteit.
Het duurt tot de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw voor hekserij tot het grotere publiek doordringt. Maar opmerkelijk genoeg, of volstrekt logisch, wordt hekserij pas echt populair met de komst van het digitale tijdperk. Heksen maken zich kenbaar op internet en dragen bij aan het steeds populairder worden van een natuurlijke en westerse kijk op spiritualiteit.
Hekserij is ook naar de natuur gaan
Een beweging die terug wil naar de natuur is niet nieuw. Ook tijdens de industriële revolutie zie je dit soort bewegingen al ontstaan. Hekserij is in dat opzicht dus niet nieuw. Hekserij past wel helemaal in zo’n beweging.
De moderne westerling is zijn band met de natuur verloren. Moderne huizen zijn het hele jaar comfortabel. De zomer is nog niet afgelopen of er liggen al pepernoten in de winkel. In de winter eten we gewoon aardbeien. Als het in de winter vroeg donker is dan doen we de verlichting wat eerder aan. De moderne (stads) mens kan een jaar lang vertoeven in een wereld die het hele jaar nagenoeg nagenoeg hetzelfde is. Bij een sinterklaasliedje met de tekst “hier in huis waait zelfs de wind” kunnen we ons nauwelijks nog iets voorstellen.
De natuur zien opleven in de lente. Het diepe groen van de boombladeren als de zomer vordert. Het vallen van de bladeren in de herfst. De koude van de winter. Het zijn deze (en nog heel veel meer) zaken waar de moderne heks zich helemaal thuis bij voelt.
De moderne hekserij en de moderne heks heeft een diepe band met de natuur. Leeft in harmonie met de natuur en werkt met de krachten die van nature in de natuur aanwezig zijn. Daarvoor hoeft een moderne heks niet in een klein pittoresk huisje op het platteland te wonen. Stadsheksen heb je ook en veel!
Liefde voor planten en dieren kenmerkt heksen. Leven met de seizoenen is een lifestyle van heksen. Het ervaren en beleven van de jaargetijden. Op deze manier bekeken is hekserij gewoon leven op het ritme van moeder natuur!
Een westerse kijk op zingeving
Heksen en hekserij biedt een weg naar een meer westers georiënteerde zingeving. Oude Germaanse en Keltische mythen leven op in de hernieuwde heksentraditie. Heksen putten graag inspiratie uit alles wat hun bevalt. Maar de moderne heksentraditie is vooral gestoeld vooral op de Keltische en Germaanse cultuur en folklore. Het Keltisch jaarwiel vind ik daarvan een erg mooi voorbeeld. Deze jaarkalender die wordt gebruikt in Wicca en hekserij is een kalender geënt op de oude Germaanse en vooral Keltische landbouw. Het is vooral het ritme van deze kalender dat zingevend werkt.
Met de secularisatie in Europa verliest de kerk aan invloed. Mensen zoeken hun zingeving en spiritualiteit elders. De pastoor en de dominee lijken uitgepraat. De christelijke kerk krijgt het telkens moeilijker om antwoorden te geven op de levensvragen van mensen. Dit betekent dat mensen de antwoorden op vragen naar de betekenis en zin van het leven elders zoeken en ook vinden. In de jaren zestig en zeventig van de vorige eeuw was hiervoor de blik voor zingeving vooral op het verre oosten gericht. Boedhisme en hindoeisme, taoisme en Indiase Goeroes waren in trek onder westerlingen. De komst van de moderne hekserij en Wicca laat zien dat er ook een weg naar zingeving dichterbij is. Een pad dat ecologisch minder ver bij de westerling vandaan ligt. Jazeker, je vindt veel verschillende invloeden in hekserij, maar hekserij en wicca is vaak doordrenkt met Keltische en Germaanse invloeden.
Graag wordt de oude Keltische beschaving gezien als een soort wilde maar nobele beschaving die dicht bij de natuur staat. Dit is grotendeels waar maar wordt in Wicca en hekserij vaak wat geromantiseerd. De Kelten waren landbouwers maar ook onverschrokken en gewelddadige vechtersbazen. Het bestaan was in de Keltische tijd hard en leven was vooral overleven. Wat precies de godsdienst in die tijd was en wat de Kelten geloofden, dat weten we niet meer. Kelten hebben niks op schrift nagelaten. We moeten het voor schriftelijke bronnen hebben van Romeinse en later kerkelijke schrijvers.
Hoewel er veel onbekend is spreekt de Keltische maar ook oude Germaanse beschaving tot de verbeelding. Het is een belangrijke inspiratiebron voor moderne hekserij. Het jaarwiel maar ook knopen en vlechtwerk en kunst zijn erg populair.
Hekserij en geld
Het zou de moderne tijd niet zijn als er niet aan wordt verdient. Dat geld ook voor hekserij. In winkels kun je allerlei attributen voor hekserij kopen. Toverketels, edelstenen, boeken, tarotkaarten, kleding, sieraden, runen, kruiden en elixers en noem maar op. Wat dit met hekserij te maken heeft?
De moderne heks heeft zoals gezegd een nauwe band met de natuur. De band met de natuur maakt voor mij de plaats duidelijk waar hekserij gebeurt. Niet in de winkel dus, maar in de natuur. In de natuur vindt een moderne heks de meeste van zijn of haar attributen. Kruiden voor hekserij kun je kweken in je vensterbank, op het balkon of in de tuin! Edelstenen heb je niet nodig, in de natuur vind je de meest krachtige stenen tijdens je wandelingen. Een staf voor hekserij maak je het liefst zelf. Runen maak je als heks bij voorkeur ook zelf. Een aantal boeken zijn natuurlijk handig, maar boeken hoef je niet allemaal te kopen, je kunt ze ook lenen bij de bibliotheek. Een (godinnen) beeldje, een object voor een altaar of een mooi gietijzeren keteltje kun je soms zomaar op de kop tikken bij de Action. Zelfs als je met tarotkaarten wilt werken kun je met wat handigheid zelf thuis een set printen. De uitoefening van hekserij heeft dus niks met winkelen te maken maar vooral met het uitoefenen van je eigen spiritualiteit in overeenstemming met de natuur. Maar dat neemt niet weg dat iedere moderne heks ook wel eens iets aanschaft. Een boek, Iets voor rituelen, waarzeggen, magie of….
Maar ook een heks moet eten en er moet ook voor moderne heksen brood op de plank komen. Voor veel mensen is hekserij een lifestyle, voor sommigen is zij ook een broodwinning. Daar is helemaal niks mis mee! Heksen worden niet onderhouden zoals dominees en pastores door een gemeente. Een heks mag naar mijn mening dus best een vergoeding voor diensten, cursussen, heksen attributen en wat meer met hekserij te maken heeft vragen. Dat is niet meer dan redelijk. Hekserij is geen business met woekerwinsten en aandeelhouders. Een goed leven in harmonie met moeder natuur, dat is alles wat de moderne heks vraagt.
Heks zijn is geen vrouwenwerk
Waren het gedurende de middeleeuwen vrouwen die werden terechtgesteld als heks. Dat betekent niet dat alle heksen vrouw zijn. Je kunt ook prima als man aan hekserij doen. In de tegenwoordige tijd is hekserij een beweging van zowel mannen als vrouwen. Een groep waar eigenzinnigheid, zelfbewustzijn en geïnspireerd leven in gelijkwaardigheid en harmonie samengaan. Mannen die heks zijn, dat gaat dus prima.
De heks heeft toekomst
Hekserij leek even een nieuwe mode, een manie die snel over zou waaien. Inmiddels bewijst de heks bestendigheid. Hekserij heeft toekomst. De binding van de moderne mens met de natuur wordt telkens minder en daar moet nu echt aandacht voor komen. In de hectiek van het moderne leven brengt de leefwijze van de heks rust inhoud en zingeving. Leven met de seizoenen en op het ritme van de natuur; Dat brengt orde en tegelijk afwisseling. De moderne heks is een zinvol antwoordt op een samenleving waarin het iedere dag draait om productiviteit, werk en overvolle agenda’s.
Nee, bovenstaande is geen oproep dat iedereen maar aan hekserij moet gaan doen. Maar het is wel een signaal! Een signaal dat de leefwijze en de spiritualiteit die verbonden is met de plaatselijke folklore en natuur een rol hoort te spelen in de wereld van morgen.
“Hekserij is en was niet… voor iedereen. Tenzij je je aangetrokken voelt tot het occulte, een gevoel van verwondering, het gevoel dat je voor een paar minuten uit de wereld in de wereld van de feeën kunt glippen, heb je er niets aan.”
Gerald Brosseau Gardner
Wanneer je interesse hebt in hekserij als moderne weg naar zingeving, dan kun je online veel informatie vinden. Wanneer je informatie zoekt blijf dan altijd kritisch! Lees je zaken die te zot voor woorden of te mooi om waar te zijn! Niet alles wat online wordt gezet is juist, waar of goed! De hieronder genoemde websites zijn in ieder geval wel aanraders!
Schrijf je in voor de Rowanberry nieuwsbrief!
Eens per maand nieuws, tips & exclusieve aanbiedingen in jouw mailbox
De Rowanberry nieuwsbrief verschijnt ongeveer eens per maand. Geen spam, geen fratsen, Rowanberry tarot gebruikt jouw e mail adres alleen voor de maandelijkse nieuwsbrief. Verder helemaal niet!
